Herstellen van een Burn-out
Het belang van een goed begeleidingstraject.

Hoe lang duurt het herstel van een burnout?

Karin zit bij mij in de praktijk. Ze is een vrouw van 49 jaar, getrouwd, twee tienerdochters en werkzaam als verpleegkundige. Ze kampt met allerlei klachten zoals hoofdpijn, nek- / schouderklachten, concentratieverlies, snel prikkelbaar, maar het aller ergste vindt ze de intense moeheid. Ze omschrijft het alsof ze in een donkere tunnel zit waar de uitgang niet in zicht is. Het geeft haar een moedeloos gevoel. Ze heeft schuldgevoelens naar haar partner en kinderen, omdat ze zich totaal geen leuke vrouw en moeder meer voelt. Het “zwarte gat” geeft haar het idee hier nooit meer uit te komen. De huisarts heeft de diagnose “burnout” gegeven. Ze vraagt mij wanhopig “hoe lang duurt het herstel van een burnout”? Dit is een vraag die veel gesteld wordt door mensen met een burnout. Helaas is hier geen eenduidig antwoord op te geven. Wel spelen er een aantal belangrijke onderdelen een grote rol in een spoedig herstel. In dit blog lees je hier meer over.

Accepteren dat je een burnout hebt!

Hoe lang het herstel van een burnout duurt is dus lastig te voorspellen, maar je kunt het herstel wel proberen te versnellen. Het allerbelangrijkste in een hersteltraject van een burnout is het accepteren dat je een burnout hebt. Een burnout ontstaat vaak omdat je een lange tijd je eigen grenzen bent overgegaan. Hard werken, altijd voor anderen zorgen, moeilijk “nee” kunnen zeggen, perfectionisme. Allerlei eigenschappen die je vaak terug ziet bij mensen met een burnout. Juist voor hen is het moeilijk om toe te geven dat het niet meer gaat. Accepteren dat je niet naar dat feestje kan van familie of vrienden, accepteren dat het werk teveel is, accepteren dat elke activiteit je eigenlijk al teveel is.

Om het herstel zo spoedig mogelijk te laten verlopen is acceptatie van de omgeving ook van groot belang. Denk hierbij aan partner, kinderen, werkgever, familie en vrienden. Mensen met een burnout stuitten namelijk vaak tegen veel onbegrip aan. Bij een gebroken been is het helder. Je zit in het gips en bent een week of zes weinig mobiel. Bij een burnout is het onzichtbaar wat er zich in het lichaam afspeelt. Daarbij is er geen duidelijk verloop van de ziekte. Opmerkingen zoals “kom toch naar het feestje, dat zal je goed doen even afleiding” of “zit je nu al weer op de bank” zorgen voor veel stress en eenzaamheid. Hoe meer acceptatie de persoon met een burnout ervaart in de omgeving, hoe sneller het herstel kan verlopen!

Belangrijk in deze fase;

Erken je klachten en zoek hulp.
Vertel familie, vrienden en kennissen dat je burnout hebt, je hoeft je hier niet voor te schamen.
Indien je werkt, ga dan het gesprek aan met je werkgever.

Na acceptatie volgt eerst de rustfase!

Na de acceptatie van een burnout komt eerst een fase van rust. Zorgen dat alle energie-vretende activiteiten stopgezet worden. Stoppen met werk (geheel of gedeeltelijk) en even niet naar allerlei verplichtingen. Karin vond het een enorme stap om naar haar baas te gaan en aan te geven dat het niet meer ging. Ze schaamde zich, voelde zich schuldig naar collega’s, vond zichzelf zwak dat ze toe moest geven aan haar lichamelijke signalen en kampte met onbegrip binnen haar gezin. Door de therapie is Karin zich echter bewust geworden dat ze zelf het allerbelangrijkste is en dat als ze zo doorgaat haar lichaam kapot maakt. Door haar acceptatie kon ze de stap zetten om naar haar baas te gaan en aan familie en vrienden over te brengen dat ze een burnout heeft. Er viel een last van haar schouders toen ze dat gedaan had en zich even volledig op het herstel van een burnout kon gaan richten.

In de rustfase zijn de volgende elementen vooral belangrijk;

Rust en ontspanning
Iedere dag wandelen
Goed dag- nacht ritme
Regelmatig / gezond eetpatroon
Psycho-educatie over de werking van ons brein en lichaam om te begrijpen wat een burnout is

Belang van goede begeleiding bij herstel van een burnout

Vroeger was men in de veronderstelling dat alleen rust voldoende was om te herstellen van een burnout. Tegenwoordig weten we gelukkig wel beter. Iemand komt immers niet voor niks in een burnout terecht. Er is een disbalans ontstaan tussen draagkracht en draaglast. Een burnout kan ontstaan, omdat iemand onvoldoende veerkracht heeft om met stressvolle situaties om te gaan. Ook kunnen er teveel live-events (achter elkaar) plaatsvinden waardoor het lichaam te weinig kan herstellen. Er kunnen echter ook dieper liggende ervaringen aan ten grondslag liggen die aangepakt dienen te worden om weer in balans te komen. Een intensief begeleidingstraject door een deskundige hulpverlener, zoals een therapeut is dan ook van groot belang. Hoe eerder de begeleiding gestart wordt, hoe korter het hersteltraject zal zijn.

Het begeleiden van een burnout is veelomvattend. Een goede deskundige inschakelen die gespecialiseerd is in stress en burnout begeleiding is dan ook mede bepalend in een effectief en snel herstel. Een goede hulpverlener;

Kijkt holistisch naar jou als mens en niet alleen naar de klacht waarmee je komt.
Werkt zowel lichamelijk als geestelijk aan het herstel.
Werkt met een diversiteit aan vormen van coaching en vormen van therapie.
Is in staat om eventuele onderliggende trauma’s te behandelen of weet de juiste persoon als voorverwijzing.

Naast de traditionele cognitieve gedragstherapie blijkt ook EMDR zeer goede resultaten te boeken bij het herstel van een burnout. EMDR is een goede therapie om de draaglast te kunnen verminderen of de draagkracht te verhogen. Denk aan het verwerken van faalangst, vervelende ervaringen uit het verleden of aan het vergroten van de persoonlijke eigenwaarde.

De rol van de omgeving

Zoals al aangegeven in het stukje “acceptatie” speelt de omgeving een grote rol in het herstel van iemand met burnout. Dit begint al in de voorfase. Voorafgaand aan de burnout verandert iemand. De omgeving ziet het eerder dan de persoon met een burnout zelf. Herken een burnout bij je naaste en maak dit zo snel mogelijk bespreekbaar met die persoon. Op het moment dat iemand dan daadwerkelijk een burnout heeft, helpt het enorm als je begrip hebt voor de situatie. Verdiep je in een burnout. Herken de signalen van een burnout, wat houdt het in, probeer je te verplaatsen in de ander, probeer niks op te lossen, ben er voor de ander en oordeel vooral niet. Een belangrijk onderdeel in het herstel is “grenzen bewaken”. Hier kan je als buitenstaander in ondersteunen. Blijf niet te lang op visite, ook al lijkt de ander nog heel vitaal; de man met de hamer komt een dag later. Nodig iemand wel uit op je feest, maar geef heel duidelijk mee dat alles goed is en dat er geen verplichting is. Dat iemand zelfs nog een uur van te voren af mag bellen en dat je daar dan begrip voor hebt. Ben je bewust dat elke activiteit die je als gezond mens nauwelijks energie kost, voor iemand met een burnout al voelt als een marathon lopen.

Als partner kan je je vaak machteloos voelen. Een burnout betreft het hele gezin. Vraag of je een keer mee mag naar de coach/therapeut.

De rol van de werkgever

Voorafgaand aan een burnout vertoont de werknemer diverse signalen. Herken als werkgever deze signalen en maak ze in een zo vroeg mogelijk stadium bespreekbaar. Het verzuimtraject zal hiermee zoveel mogelijk voorkomen of verkort kunnen worden. Mochten de signalen niet op tijd herkent worden en krijgt de werknemer een burnout, dan zal deze vaak langdurig uit de running zijn. Arboned Nederland meldt dat de gemiddelde verzuimduur bij een burnout 242 dagen is (onderzoek uit 2016). Aan de andere kant zeggen re-integratiebureaus, psychologen en stresscoaches dat de meeste mensen met een intensief begeleidingstraject na ongeveer drie maanden in elk geval gedeeltelijk weer aan het werk kunnen. Als werkgever ben je er dan ook bij gebaat dat je werknemer goede begeleiding krijgt. Bespreek dit zo vroeg mogelijk met je werknemer. Geef aan wat je voor hem/haar kan betekenen, investeer in je werknemer.

Indien je als werkgever een begeleidingstraject ondersteunt, heb je hier zelf ook baat bij. Samen met de hulpverlener kan er een goed re-integratieplan opgezet worden. Tijdens de re-integratie is het van groot belang dat taken en tijdsbewaking goed afgestemd dienen te worden. Werknemers met een burnout hebben vaak een groot verantwoordelijkheidsgevoel, zijn loyaal naar de werkgever en collega’s, willen hun werk goed doen, vinden het vaak moeilijk om grenzen aan te geven, zijn soms streberig of competitief en ervaren hun burnout vaak als falen. Met name in de beginfase zal een werknemer de valkuil kunnen hebben om toch nog even de taak af te maken of dat telefoontje te plegen, anders blijft het liggen voor een collega. Maar juist leren begrenzen is in het begin van groot belang! De medewerker steunen in deze fase en helderheid verschaffen in taken, maar ook naar bijvoorbeeld collega’s van de persoon in kwestie zal veel ruis weghalen bij de werknemer.

Herstel van een burnout samengevat

Er is geen eenduidig antwoord op de vraag hoe lang een herstel van een burnout duurt. Wel zullen onderstaande punten meewerken aan een voorspoedig herstel;

Acceptatie en bespreekbaar maken
Rust en ruimte inlassen
Zo snel mogelijk professionele hulp inschakelen
Een actieve rol van de werkgever
Begrip en steun van omgeving

Heb je naar aanleiding van dit artikel ‘hoe lang duurt het herstel van een burnout’ nog vragen? Neem dan gerust contact met mij op. ACB Praktijk is gevestigd in Valkenswaard en goed bereikbaar vanuit regio’s Eindhoven, Weert en omliggende plaatsen. Mijn naam is Anne-Corinne en ik help je graag, stel gerust je vraag.

Herstellen van een Burn-out